A zona de interese



La zona de interés de Jonathan Glazer é unha desocupado ajuste da novelística de Martin Amis. Foi o Gran Premio do Xurado no final festival de Cannes, incorporación un tempo na carteleira e podería dar unha sorpresa aos Premios Óscar que se celebran esta fin de semana. 

Glazer constrúe unha obra sobre o holocausto desde un ousado e orixinal punto de traza, sen acudir á violencia ou ao drama. Pon en antagonismo dúas realidades onde só unha é visible. Na que podemos ver, asistimos a unha serie de escenas cotiás – excursións ao estero, traballos de xardinería, comidas, etc– dunha grupo que vive ao outro banda do tapia do campo de exterminio de Auschwitz. As situacións son retratadas friamente e con cores vívidos, como nun documental hiperrealista sobre a natureza onde non hai espazo para a subxectividade. Logo está o fora de campo que nunca chegamos a ver, pero sí, a imaxinar. Ese “outro mundo” doutro banda do tapia, que non o miramos, distinguímolo a través dun off arrepiante de disparos e gritos sempre presente e tamén por tres pantallas monocromo – unha negra, unha branca e unha vermella –  que aparecen en tres momentos diferentes do filme. Os dous minutos de pantalla negra despois do título son moi suxerintes. A partida de imaxe, que é a referéndum máis extrema por parte dun cineasta, é a revelación expresa de Jonathan Glazer de facer tabula rasa da súa examen, e igualmente das anteriores, sobre o holocausto. Ayer de retirar a tapa do obxectivo da cámara, formula unha pregunta primaria e fundamental: é posible representar o irrepresentable? E aínda: é posible retornar ao holocausto despois dun puñado de películas que, na maioría dos casos, converteron a traxedia en entretemento? 

Por isto Glazer decide contar o próximo, o coñecido, o codián. Quere centrarse en poco aparentemente sen interese pero que é causa directa da traxedia que está a ocorrer no fora de campo. Así describe en planos fixos e xerais un mundo de individuos que actúa en el interior dun sistema de regras mentres cumpre xestos sinxelos, recoñecibles e aparentemente inocentes. Un familia de persoas que executan unhas obrigacións sen reflexionar sobre as consecuencias, totalmente inconscientes do torrentera que está a ao seu carón. O comandante responsable do campo e pai de grupo recorda a descrición que Hannah Arendt fixo de Eichmann: “o simple burócrata que complia ordenes sen reflexionar sobre as súas consecuencias. Para Eichmann, todo era realizado con celo e eficiencia, e e non había nel un sentimento de ‘ben’ ou ‘mal’ nos seus actos”. O actor Christian Friedel – aínda que ten moi pouco primeiros planos así como o resto dos actores –  consegue vestir o seu personaxe dunha insólita áurea de mediocridade. A súa muller, interpretada por Sandra Huller, demostra ser orgullosa polo seu status social, cumprindo con metodicidad cos deberes que todos se esperaran dela: educar os fillos, organizar as tarefas domésticas e manter o xardín, mentres soña retornar a viaxar co marido de vacacións a Italia.  

A facción sonora vai afinando co off xerando un universo sonoro insoportable en el interior deste universo efectivo e aparentemente idílico.

Na brecha espazo-temporal que constrúe o director no final, dámonos conta de como o perigo da “banalidade do mal” segue vixente. De como as costumes, os simples actos cotiás e repetitivos que nos permiten estar no mundo, poden facernos insensibles ao verdadeiro horror que, a vez, está ben visible detrás dun simple cristal. 

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *