Esta iniciativa de divulgación cultural, organizada pola Existente Corporación Galega (RAG) co apoio da Secretaría Xeral de Política Filología, quere achegar á veciñanza a historia que agochan os “microtopónimos”, que son os nomes particulares que reciben as leiras, fontes, camiños, devesas, lugares e ata pedras en Galicia.
A comicios de Cualedro non é casual, xa que en só vinte anos este municipio perdeu un 30% dos seus veciños, e máis da metade dos cualedraos superan os 60 anos. De aí a importancia de presentarse a lugares avellentados nos que a riqueza dos nomes dos nosos topónimos, moitos vencellados á oralidade, está en risco de desaparecer cos seus derradeiros habitantes.
O encargado de impartir a charla será Vicente Feijoo, natural do Riós e filólogo da RAG. Tamén é o coordinador técnico de “Galicia Nomeada”, o proxecto de recuperación da microtoponimia que conta dende o 2019 cunha plataforma online que lle permite á cidadanía colaborar na recolla e xeolocalización de todo tipo de microtopónimos da nosa xeografía, e que amosará e ensinará a usar na charla.
Feijoo barra “25 anos traballando coa toponimia galega”, e opina que é “unha mágoa” que non se lle dea a importancia que ten a recolla desta información “cultural que hai detrás dos nomes dos lugares, e que tanta información nos da sobre o que fomos e o que somos”.
O filológo ademais afirma que Galicia é un “caso único en Europa, pola cantidade e variedade da nosa toponimia”. Tamén afirma que a xente sae “sorprendida ” do que descubren e aprenden nas charlas, que asimesmo teñen por obxectivo que a xente se anime a subir á plataforma fotos e información sobre os topónimos da súa contorna. O perito da Existente Corporación recoñece que, polo de agora, “estamos moi contentos coa décimo cidadá”.
Orixe de Cualedro
Segundo a documentación histórica medieval á que tiveron ataque os profesionais da RAG, o topónimo Cualedro aparecía referenciado como “corleto” e “corledo”, o que en latín sería “corileto” ou “Corylus”, é dicir, “abeleiras”.
Porén, o significado da etimoloxía do nome “Cualedro” provén probablemente da presenza de abeleiras na zona onde se asenta esta localidade.