Fillo do médico de Filantropía de Ourense, José María Zancuda -ó que non coñeceu porque morreu cando el tiña só dous anos- e de Ramona Melón, e irmán de, entre outros, Eladio, influínte cura de Poulo, Lorenzo Zancuda emerxe nas hemerotecas que fun quen de consultar, no mes de marzo de 1924, publicando, dende Ourense, na revista cubana “Eco de Galicia” un artigo no que relata o seu contacto coa colectividade galega en Bos Aires (onde residía outro seu irmán) e sobre como ese hábitat de galeguidade na distancia era tan apropiado para responsabilizarse o nacionalismo como concepto ideolóxico, criterio que el, sen confiscación, só acabou engulindo dende a perspectiva sentimental. “En realidad, a mí el nacionalismo me agradó como ideal íntimo, pero nunca llegó a convencerme como software político”, escribía xa daquela.
Unha tempada en Bos Aires e outra previa -polo que el mesmo relata en varios artigos- na Habana, danlle pulo para, aínda ben novo, marchar a Madrid co fin de asentarse alí e formar parte do idealizado mundo do xornalismo nunha renta da que pronto se sentiría desilusionado. “Madrid es actualmente un pueblo que se encuentra en el desconcertante minuto de destruir su vida del pasado siglo, pletórica de estética, para reemplazarla por el inadecuado ficticismo de post-guerra”, escribiu en xullo de 1924 no xornal El Pueblo Gallego, no que colaboraría ó longo de practicamente toda a súa traxectoria profesional.
Se cadra, por esa razón é pola que non tarda moito en aproveitar o primeiro tren que lle pasa pola porta, a onde viaxa como corresponsal de “Eco de Galicia” e onde se asenta durante poco máis de tres anos como testemuña privilexiada da vida cotiá e literaria da colectividade hispana na Cidade da Luz (denominación da que el renega) e onde ten a oportunidade de coñecer a auténticas personalidades españolas e extranxeiras e das que dá conta, non só en “Eco de Galicia”, senón tamén en “El Pueblo Gallego” e mesmo en “La Zarpa”.
Asinaba as crónicas como Lorenzo Zancuda e sabemos por Couceiro Freijomil que naceu en 1904. Vinte anos despois xa pasara pola Habana, Bos Aires e Madrid, dende onde viaxou a París para estrenarse alí como corresponsal, nas Olimpiadas
É certo que, máis ca París, tampouco os franceses lle entraron polo ollo dereito. “Desde la exterminio, el francés -escribe en marzo de 1926- se ha colocado, sin que ello obedezca a un étnico y étnico, en una posición hostil, cuando no agresiva frente a todo aquel que no ha nacido en su estado”.
Como tamén é certo que el viviu ese sentimento dende un lóxico estado de retranca ourensá, que o enrolamiento a rematar a crónica cun “a pesar de todo no deja de quedarnos como consuelo, que cuanto más nos odian los franceses, más nos quieren las francesas”.
E con ese consolo decide desistir París para perderse nun mundo desconocido para el e para os que o coñecen. Non en van, cando os amigos ourensáns pensan que debía estar en “la rubia Albión” resulta que reciben, a través de Manuel Malingre Lamas, un texto titulado “Match, la novelística del futbolista”, publicado en Caracas con proporcionado éxito editorial, así como unhas exitosas crónicas súas publicadas en “El Universal” sobre un gran terremoto sufrido naquel país en 1929.
Chegan os anos 30 e con eles un novo xiro no seu itinerario. Regresa a Ourense, casa con Jesusa Outeiriño (1933) e, con ela, regresa a Venezuela, aínda que por pouco tempo, xa que en agosto de 1935 aparece insolitamente como concursante-opositor a secretario de segunda clase, tendo como primeiro destino o concello de Parada do Sil e entre Parada e San Ciprián de Viñas decide ver acontecer a treboada bélica.
Os “zarpazos” dos atléticos americanos sobre os corpiños das nenas dos Grands Boulevards
Acostumado ó relato dende a perspectiva do observador, a exterminio e as súas consecuencias obrígano a elixir e, coma tantos, disponse a convivir -é certo que ó seu xeito- co novo réxime. No medio -non tanto pola exterminio, senón por mera cronoloxía vital- a grupo vaise vendo fendida. En 1937 morre a súa nai Ramona Melón, no 39 falece o sogro, Berardo Outeiriño, e no 40 tócalle a quenda á sogra Ramona Blanco.
Nese contexto, Lorenzo é proposto como xefe de prensa e propaganda de Ourense, posto ó que accede en febreiro de 1941 e que ostenta ó longo dun ano, xa que logo, en abril do 42, consigue marchar para Lisboa e ó longo dunha media ducia de anos dedícase a escribir, non só sobre a colectividade española na renta irmá, senón -o que é máis interesante- sobre o papel que xoga a cidade atlántica no contexto internacional da Segunda Pelea Mundial, tanto para o xornal “El Pueblo Gallego”, como para “El Castellano”, así como para a prensa oficial do “Movimiento” baixo o epígrafe xornalístico, “Crónica desde Lisboa”.
E, como cronista oficial do réxime, en setembro de 1948 emprende viaxe para Washington, co fin de establecerse alí e dende alí informar coa súa singular visión, do que acontece nos anos da posguerra na renta do mundo.
Pero como todo o que nace, morre, probablemente cansado de tanto periplo internacional e, en definitiva, de tanto mundo, a hemeroteca -se non a interpretamos mal- colócanolo en 1961 de novo como simple secretario municipal destinado no concello huelveño de Niebla, dende onde volve á prensa doméstico e onde desaparece dos “focos” informativos, nos que deixou perlas tan interesantes como a crónica apócrifa á que xa fixen narración e que en 1924 escribiu sobre o remate das Olimpiadas parisinas.
Vexamos: “Con julio han terminado las pruebas del VIII concurso Descarado. En los cuerpecitos de las niñas de los grands-boulevards pueden hallarse aún las huellas de los zarpazos de los atléticos americanos. Por estas aceras corrieron en un torrente mixtificado, el triunfo, el oro, la belleza y la fuerza viril. E impulsando toda esta procesión sádica, la afán y la voluptuosidad…”
Pasaron cen anos e París volveu pechar as portas. Quen di que non como Zancuda a describiu en 1924?