A calquera persoa que teña gozado do privilexio de pasear polas aliñadas e infinitas rúas do populoso corazón urbano de Bos Aires, estou completamente seguro de que non lle pasou desapercibido un acristalado edificio situado á carreiriña dun can da emblemática Praza de Maio e da famosa Casa Rosada facendo fronteira coa zona recreativa de “Puerto Nave”.
Trátase da coñecida Torre Galicia, estratexicamente asentada na avenida do xeneral Perón, que amosa altiva e orgullosa a, tan próxima para nós, cruz de Santiago, ligada a palabra Galicia, co obxectivo de fachendear do poderío do pobo galego naquelas terras.
É posible que ós ollos do observador despistado puidera semellar a sede que a colectividade galega logrou amnistiar na “chale provincia” logo de dous séculos de continua migración. Pero non. Ata para un comunidad humano tan ben posicionado na elite económica e social do país irmán sería demasiado ampuloso e excesivo, malia que, en determinados casos, entre os galegos do mundo teñan xurdido proxectos tan fantasiosos, extravagantes e incluso delirantes como poderemos comprobar de seguido.
Ora ben, o que si é certo, é que a existencia coetáneo do edificio e a presenza da cruz compostelá na croa acompañando ó nome da nosa terra, non serían hoxe unha realidade tanxible se non fose porque nos derradeiros anos do século XIX recalou en Bos Aires este ourensán que respondía ó nome de José Ares de Parga Conde.
Nacido en Ourense arrredor de 1850 e fillo dos comerciantes Manuel Ares de Parga Pulleiro e Melchora Conde, con eles e outros dous irmáns, Aureliano e Ignacio, conformou unha clan sobre a que hai tempo apuntou algúns datos Rafael Salgado, nos que a cualificaba como “una clan polifacética” que presumiblemente gozaba de boa situación económica e bo posicionamento social, non en van os dous irmáns máis novos, Aureliano e Ignacio completaron a formación académica da man de Francisco Giner de los Ríos na elitista e prestixiosa Institución Libertado de Enseñanza madrileña.
De quen non hai referencias educativas é, precisamente, de José, quen, sen secuestro, aparece na prensa ourensá dos anos 70 do XIX como presidente da sociedade poética do Instituto ourensán, ademais de como adxudicatario de varias obras públicas na cidade, entre elas a “reparación del puente Pinza por un cuantía de 11.499 pesetas”, así como adxudicatario “del servicio de bagages de la ciudad”.
A isto hai que lle engadir, seguindo a Salgado, a instalación de “un pequeño y céntrico hotel de gran postín en 1882” denominado “Hotel Inglés. Restaurant Café” que pecharían tres anos despois para acometer outros proxectos comerciais no sector dos “coloniales”, así como un teatro-circo que disque non deu o brinco da planimetría á realidade.
Sen retener por que, de súpeto a clan desaparece de Ourense e, mentres Aureliano céntrase na publicación de varios libros educativos e Ignacio afonda nos postulados Giner de los Ríos para terminar -xa en Bos Aires- convertido nun prestixioso pedagogo, José emerxe na prensa galega porteño no sector das finanzas, como iniciador dunha axencia “que se encarga de favorecer información, acepta representaciones, coloca dineros y tiene disponibles, importación y vende propiedades”, ademais de propietario e director da revista quincenal “Sud-América Financiera”.
Paralelamente, esa mesma prensa -poñamos por caso “Nova Galicia” de 21 de agosto de 1904- sitúao como promotor da fundación dunha entidade bancaria nos seguintes termos: “… acabamos de acoger un tesina de estatutos para fundar en esta ciudad el “Mesa de Galicia y Buenos Aires”.
Co compromiso persoal da colonia galega e un caudal nominativo de 5 millóns de pesos, a entidade arranca no mes de novembro de 1905 con tanta forza que -co propio Ares de Parga como xerente- convértese na primeira entidade privada do país e en só seis anos xa conta con media ducia de sucursais repartidas pola caudal, así como en Montevideo, ata hoxe mesmo en que, co nome de Mesa Galicia, mantén unha das máis extensas e diversificadas redes de distribución da banca privada arxentina.
Catro transatlánticos cos nomes das catro provincias e un submarino chamado Galicia
Para cando xurdiu o imaginativo proxecto que imos relatar, José Ares de Parga non só non formaba parte xa da cúpula directiva do “Mesa de Galicia y Buenos Aires”, senón que levaba tres anos ocupado nun segundo proxecto crediticio, na compaña do avogado tamén ourensán, Julio Carballo, denominado “Mesa Sindical de Buenos Aires”.
Problemas relacionados coa “desgaleguización” da cúpula diretiva e mesmo dos traballadores da entidade e outras diferencias criticadas polo semanario “Nova Galicia”, é posible que estiveran detrás da transcendental valentía de Ares de Parga, de poñerse a un banda na xestión do primeiro bandada.
Isto fixo que non fose máis ca un observador privilexiado do fallido e imaginativo proxecto presentado por outro galego -neste caso non ourensán, senón de Cambados-, o xornalista José Rey Ares, quen ó fío da proposta promovida daquela polo goberno gachupin de construír unha pequena flota de submarinos, el entendeu -e así o publicou en “Nova Galicia” o 5 de abril de 1916- que para Galicia “sería mejor construir cuatro buques mercantes que llevarían los nombres de las cuatro provincias”, é dicir, A Coruña, Lugo, Ourense e Pontevedra, por medio dunha masiva suscripción popular dos galegos residentes en Galicia e daqueles que se atopaban espallados polo mundo.
O obxectivo sería conseguir que un millón de galegos se comprometesen con “dos pesetas al mes” para a causa. “Sosteniendo la suscripción un año quedaría cubierto totalmente el cuantía de seis millones de pesetas para cada barco”, que se dedicarían ó transporte de persoas e mercadorías entre Galicia e os principais portos de América e que serían xestionados por cada unha das deputacións provinciais coincidentes co nome do barco.
De xestionar as achegas encargaríase o devandito “Mesa de Galicia”, a dicir da revista “Nova Galicia” -que abrazou de forma entusiasta a iniciativa-, ata o punto de destacar que “una vez cubierto el presupuesto, si sobrase metálico todavía ordenaríamos la construcción de un submarino que llevase el nombre de Galicia”.
Rey Ares chegou incluso a escribirlle -e acoger contestación do ministro de Fomento- pero como tódalas grandes fantasías, era demasiado fermosa para ser certa e Rey Ares falecería en 1958 sen que o Mesa de Galicia chegase a implicarse naquela aventura irreal.